Arnhem-Nijmegen: Met bewonersaanpak naar duurzamer reisgedrag

De komende jaren verwelkomt de regio Arnhem-Nijmegen zo’n 90.000 nieuwe inwoners. Om het gebied leefbaar en bereikbaar te houden, wil de Groene Metropoolregio graag dat inwoners duurzamer, slimmer, sneller en gezonder reizen. Dat betekent vaker de fiets, deelauto en trein of bus pakken en de eigen auto wat vaker laten staan. Het regionale mobiliteitsprogramma Slim & Schoon Onderweg ontwikkelde daarvoor samen met Martijn Elting (expert in nieuwe mobiliteit) en Lotte Gardien (gedragsexpert) de bewonersbenadering. Een samenhangende aanpak waarmee we duurzaam reisgedrag bij bewoners stimuleren en sturen. Martijn: ‘we combineren een duurzaam mobiliteitsaanbod met bewustwording, en met een toolbox met bewezen effectieve gedragsmaatregelen en gedragsinterventies op maat. Dat maakt het een zeer interessante aanpak voor gemeenten om voor verschillende opgaven in te kunnen zetten.’  

Uitdaging 

Op papier lijkt het simpel: je biedt mensen goede alternatieven voor de auto, en ze maken er vanzelf gebruik van. In de praktijk werkt het anders. Gedrag verander je niet met alleen een folder of een fietspad. De uitdaging zit in timing en relevantie: hoe bereik je de juiste bewoners precies op het moment dat ze wél openstaan voor verandering? Denk aan een verhuizing of een nieuwe baan. Ook de bouw van een nieuwbouwwijk of de invoering van nieuw parkeerbeleid in een bestaande wijk zijn perfecte momenten om een bewonersaanpak toe te passen.   

Martijn: ‘We willen bewoners bewustmaken van de mobiliteitskeuzes die ze hebben, zodat ze hopelijk de duurzame en gezondere optie kiezen. Wat houdt ze tegen? Neem bijvoorbeeld deelauto’s. Er is vaak wel aanbod (gelegenheid), maar de wil (motivatie) en ervaring met het gebruik (capaciteit) ontbreekt regelmatig. Dan kun je bijvoorbeeld bewoners reistegoed geven voor het gratis proberen van een deelauto, en een deelmobiliteitscoach inschakelen die ze wegwijs maakt in het gebruik van de auto. Onze toolbox zit vol met concrete maatregelen zoals deze waarmee we bewoners aanzetten tot duurzamer reisgedrag. We passen ze aan voor de specifieke aanleiding, doelgroep en het gebied. En door ervaring op te doen kom je erachter welke interventies wel of juist niet werken.’ 

Aanpak 

Wij geloven niet in ‘one size fits all‘. Elke wijk heeft zijn eigen dynamiek, iedere bewoner zijn eigen verhaal. Daarom beginnen we met luisteren en kijken: wat speelt er, welke voorzieningen zijn er, en wat belemmert of stimuleert duurzaam reisgedrag? Van daaruit werken we in vijf stappen de beste bewonersaanpak uit: 

Stap 1: Why – We analyseren het beleid, vertalen ambities en doelen naar helder gewenst gedrag, en verankeren dit in het lokale beleid. 

Stap 2: How – We analyseren het huidige gedrag en wat er nodig is om het gewenste gedrag mogelijk te maken: van omgeving en beleid tot voorzieningen en doelgroep. 

Stap 3: What – We selecteren maatregelen en interventies uit onze toolbox en passen deze aan. Denk aan probeeracties, fietsapps, reistegoed, persoonlijk reisadvies, aanbod van deelvervoer en inzet van ambassadeurs. 

Stap 4: Where – We brengen doorbraakprojecten in kaart en selecteren de meest kansrijke projecten. Bijvoorbeeld nieuw te bouwen woonwijken, invoering van parkeerregulering en een verhuisbox voor nieuwe bewoners. 

Stap 5: Uitvoering – Samen met bewoners, gemeenten en partners ontwerpen we de maatregelen en voeren we ze uit. 

Resultaat 

De eerste plekken waar we de door ons ontwikkelde bewonersaanpak in de praktijk wordt gebracht, zijn de wijken Schuytgraaf in Arnhem en De Pas in Elst. Hier zijn recent veel nieuwe woningen opgeleverd en komen er nog meer bij. De focus ligt hierbij zowel op nieuwe als bestaande bewoners. Een deel van de wijkbewoners ontvangen niet alleen gerichte informatie over duurzame reisopties in hun omgeving, maar kunnen deze ook daadwerkelijk uitproberen. Denk aan een probeerpakket met bijvoorbeeld ov-tegoed, een deelfiets of tips over fietsroutes. Zo worden bewoners op een laagdrempelige manier gestimuleerd om duurzame keuzes te maken. 

Martijn:  ‘Het vergt enig lef van de gemeentelijke organisatie om hiermee aan de slag te gaan. We zijn goed in beleid maken, maar de uitvoering ervan is spannend. De bewonersaanpak is de vertaling naar het echte werk op straat. Je laat bewoners zien dat je ze iets te bieden hebt, en tegelijkertijd kunnen maatregelen weerstand oproepen. Het is spannend, maar het is belangrijk om de interactie met bewoners op te zoeken en het gewoon te gaan doen.’  

Ook interesse in het inzetten van onze bewonersaanpak in jouw gemeente of regio? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over de mogelijkheden! 

Bron: Slim & Schoon Onderweg 

Copyright foto: PVProductions/ Freepik