Wmo-vervoer in de 9292-app: een kleine klik, een grote stap richting inclusieve mobiliteit

In Almere kunnen inwoners met een Wmo-indicatie sinds kort hun rit boeken via de 9292-app. Een landelijke primeur, die doelgroepenvervoer -zoals de regiotaxi- en regulier openbaar vervoer samenbrengt. Wat betekent dat voor de reiziger die door leeftijd, ziekte of beperking vervoersondersteuning nodig heeft? En wat zegt het over de toekomst van publieke mobiliteit? Gedragsexpert Nynke Komdeur en adviseur publieke mobiliteit Debora Kole praten hierover.

Waarom is dit zo’n belangrijke stap?

Debora: “Twee werelden binnen mobiliteit – doelgroepenvervoer en regulier ov – die normaal los van elkaar opereren, worden echt met elkaar verbonden. Je kunt nu binnen één app een Wmo-rit boeken en die laten aansluiten op een reguliere ov-reis. Dat maakt het reizen inclusiever en toegankelijker. Bovendien kan het systeem efficiënter worden ingericht. Dat betekent betere aansluitingen, minder lege kilometers en ook kostenbesparing als het de gemeente hiermee lukt om een deel van de Wmo-ritten om te zetten naar gewone ov-ritten.” 

Nynke: “Voor Wmo-reizigers betekent het vooral meer zelfstandigheid. Ze hoeven nu niet meer te bellen of te wachten op bevestiging, maar kunnen zelf plannen en boeken. Naast het boeken van een rit binnen de regio kunnen ze deze nu ook combineren en laten aansluiten op een treinreis buiten de regio. Dat biedt een vorm van vrijheid die tot voor kort niet mogelijk was.  

Toch roept de integratie in de reisplanner ook vragen op. Hoe gebruiksvriendelijk is het?

Debora: “Dat is de vraag. De techniek is er en heeft veel potentie. Het is niet makkelijk om regiotaxiritten die op afroep werken, te integreren in een app die werkt met dienstregelingen. Dat is echt een grote stap. Deze functionaliteit zo snel mogelijk beschikbaar stellen aan gebruikers maakt dat je praktijkinzicht op kunt doen en hiervan leert, om uiteindelijk ook op te schalen naar andere gemeenten. Met een stappenplan is er ook nagedacht over het duidelijk uitleggen van het gebruik van de functie. 

Nynke: “Ik ben het met je eens dat durven doen ontzettend belangrijk is om publieke mobiliteit te realiseren. Maar de doelgroep, ouderen en/of mensen met een ziekte of beperking, moet de app wel snappen. Het stappenplan om de app te gebruiken is vrij lang en is wellicht lastig vindbaar op de site. Het draait bij technologische innovaties niet alleen om het nut dat het ons kan opleveren, maar ook om het ervaren gebruikersgemak. En daar valt nog winst te halen.” 

Debora: “Daar heb je een punt. Het zou ook goed kunnen dat veel Wmo-reizigers de 9292-app nog niet kennen. Ze boeken immers hun rit nu via een callcenter.” 

Nynke: “Precies. Een nieuwe functie bouwen is mooi, maar als de doelgroep de app niet kent of begrijpt, bereik je ze niet. Dan wordt de drempel juist hoger. Dus voordat ze overstappen, moet je ze eerst leren dat dit kán, en hóé het werkt. Daar ligt echt een gedragsvraagstuk.” 

Wat is er nodig om Wmo-reizigers de app te laten gebruiken?

Nynke: “Verdiepend onderzoek binnen de doelgroep. Vanuit ons gedragsmodel kijken we altijd naar de belemmeringen en drijfveren vanuit de gedragsfactoren (capaciteit, motivatie en gelegenheid) op zowel het huidige als gewenste gedrag. Hoe reizen inwoners met een Wmo-indicatie nu? Waarom reizen ze zo, waar liggen hun behoeften? Wat houdt hen tegen en wat motiveert ze juist om het anders te doen? Pas als je dat goed weet, kun je passende ondersteuning bieden.” 

Debora: “Mensen bewust maken van de voordelen is hier ook onderdeel van. Hen laten ervaren dat het hun leven makkelijker maakt. In een aantal gemeenten in Noord- en Zuid-Holland werken ze bijvoorbeeld met ov-coaches die reizigers helpen bij de overstap van doelgroepenvervoer naar regulier ov. Dat soort begeleiding is cruciaal.” 

“De integratie van Wmo-vervoer in de 9292-reisplanner is een prachtige eerste stap. Nu is het tijd om te leren, testen en verbeteren – samen met de Wmo–reizigers zelf.”

Tot slot: waar zit de échte winst?

Debora: Innovaties starten vaak technisch. Dat biedt kansen, maar de échte winst ligt bij de ondersteuning van reizigers. De trein brengt je naar een station, maar voor de meeste reizigers is dat vaak niet hun eindbestemming. Ze reizen nog een stukje verder.  

Nynke: “En de begeleiding van Wmo-reizigers op dat eerste of laatste stukje, daar zit de winst. Mensen leren hoe ze met de nieuwe techniek makkelijker van A naar B kunnen komen. Door mensgericht te werk te gaan kan publieke mobiliteit de beloofde sociale winst en financiële besparing opleveren.”   

Copyright foto: Freepik

Auteur

Nynke Komdeur

Met haar achtergrond in consumentenwetenschappen en interesse voor duurzaamheid kijkt Nynke graag naar hoe we duurzaam gedrag kunnen stimuleren of niet-duurzaam gedrag juist kunnen ontmoedigen. Nynke deinst niet terug voor inhoudelijk uitdagende vraagstukken, maar weet de vertaalslag naar de “echte wereld” te maken met haar praktische kijk en efficiënte manier van aanpakken.