Parkeren: parkeerdruk en het belang van de gemeenschappelijke deler

In steeds meer stadscentra staan het verbeteren van vitaliteit, leefbaarheid en bereikbaarheid hoog op de agenda. De auto, en ruimte die een auto inneemt, zet deze ambities onder druk. Parkeerplaatsen zijn schaars en de stadscentra worden steeds drukker. De vraag ‘welke plaats heeft de auto nog in het stadscentrum?’ wordt daarom steeds vaker gesteld. Deze vraag roept veel emoties op en leidt tot spanningen. Waarom zorgt dit onderwerp hier toch zo vaak voor? En hoe breng je iedereen bij elkaar en vind de gemeenschappelijke deler in de belangen? In deze blog lees je onze visie op deze uitdaging.

De valkuil

De valkuil is om alle stakeholders rondom dit thema aan tafel te zetten. Het resultaat? Stakeholders die allemaal hun kaarten tegen de borst houden. Stroeve discussies en weinig vooruitgang. Bij het parkeervraagstuk lijken bewoners, bezoekers, vervoerders, ondernemers, de gemeente en parkeerexploitanten de stakeholders. Zij hebben elk hun eigen belang bij de wijze waarop parkeerbeleid wordt vormgegeven en uitgevoerd.     

Eígen belang  

Bewoners geven de voorkeur aan leefbare straten, maar vinden tegelijkertijd gemakkelijk parkeren en toegankelijkheid ook belangrijk. Terwijl bezoekers gemak en betaalbaarheid belangrijk vinden. Ondernemers worstelen op hun beurt met de balans tussen bereikbaarheid voor hun klanten en de leefbaarheid van de omgeving. Een winkelstraat met alleen maar auto’s langs de kant geparkeerd is per slot van rekening ook niet heel aantrekkelijk voor winkelend publiek. De gemeente streeft naar een integraal beleid dat aansluit bij de ambities op het gebied van mobiliteit, leefbaarheid en economische vitaliteit. En tot slot: parkeerexploitanten en vervoerders. Zij zoeken naar rendabele bedrijfsmodellen.     

Gedeeld belang 

De crux zit ‘m niet in het ophalen van de verschillende belangen. Maar om op zoek te gaan naar de gemeenschappelijke deler bij die belangen. Nu klinkt dit natuurlijk wat vaag. Hoe doe je dat? We leggen het je graag uit.   

Uitzoomen  

Eerst zoom je uit om naar het bredere plaatje te kijken. Het parkeerprobleem is altijd onderdeel van iets groters. De vraag die boven het parkeervraagstuk hangt is: hoe houden we de binnenstad tegelijkertijd bereikbaar én leefbaar. Vanuit dit perspectief analyseer je de vier factoren die invloed hebben op menselijk gedrag. Want besef je goed dat als het gaat over parkeren, of welke mobiliteitsvraag dan ook, je te maken hebt met menselijk gedrag. Je wilt het gedrag van reizigers sturen en ze verleiden tot alternatieven. Er zijn vier factoren die het gedrag beïnvloeden: beleid, omgeving, voorzieningen en tenslotte de persoon zelf, met al zijn ervaring en opinies. Analyseer het grotere vraagstuk op basis van deze vier factoren. 

Inzoomen 

Daarna zoom je weer in op de verschillende issues die uit deze analyse komen. Daarbij merk je dat het parkeervraagstuk vaak breder is. Vaak zie je dat het dan niet alleen over parkeren gaat. Maar ook over de alternatieven. Denk aan parkeren en fietsen. Parkeren en groen. Enzovoort. Nu komen je stakeholders in beeld. Per issue identificeren we de stakeholders en onderzoeken we hun belangen.   

Dat heeft een groot voordeel: op issue-niveau kunnen stakeholders elkaar namelijk wél vinden. Door per issue alleen de rechtstreekse stakeholders mee te laten denken, raken discussies niet vervuild. Stakeholders uit de ‘grote groep’ hebben vaak namelijk wel een mening, maar zijn niet per se belanghebbend. De selectie van belanghebbenden per issue zorgt voor overzicht. Dit leidt tot gesprek gericht op het vinden van een oplossing die voor alle belanghebbenden werkt. 

Voorbeeld I

Uit jouw analyse kan blijken dat op verschillende tijden de capaciteit in een parkeergarage helemaal vrij is. Terwijl er op straat bewoners te weinig parkeerplek hebben. Je selecteert alleen díe stakeholders die belang hebben bij dit specifieke issue. Dat zijn de bewoner, de gemeente en de parkeerexploitant. Je gaat alleen met deze belanghebbenden in gesprek. Wat zijn de gedeelde belangen? Zo wil de bewoner zijn auto kwijt. Ergens waar het veilig en overdekt is. Wil de parkeerexploitant wel extra inkomsten. En de gemeente zou graag daar waar de auto’s nu allemaal langs de weg staan extra groen plaatsen. Amsterdam vond hiervoor een oplossing: bewoners kunnen ’s nachts hun auto parkeren in enkele parkeergarages in de binnenstad. Dit is een voorbeeld van hoe een oplossing kan werken voor zowel de bewoners, de gemeente en parkeerexploitanten.     

Voorbeeld II 

Ondernemers zijn gebaat bij een goed bereikbare en aantrekkelijke straat. Maar moet dit per se met de auto? Als je begint bij het vraagstuk: hoe krijgen we de auto uit de winkelstraat ga je voorbij aan het doel; een bereikbare en duurzaam centrum. Even uitzoomen dus: wat betekent het wanneer bezoekers niet meer met de auto komen? Op welke manier komen ze dan? En waar komen ze dan vandaan?  

Uit jouw analyse kan komen dat er onvoldoende plekken zijn voor het parkeren van de fiets als je deze vervoerswijze wilt stimuleren. Of dat de winkelstraat niet aantrekkelijk is voor wandelaars doordat er weinig groen in de omgeving is of deze niet goed toegankelijk is voor bijvoorbeeld mensen in een rolstoel of met kinderwagens. Ook kunnen mogelijkheden worden onderzocht voor het vervoeren van grotere artikelen die lastig mee te nemen zijn op de fiets of lopend. Zo denk je gezamenlijk weer in oplossingen voor het bovenliggende probleem.    

Tot slot…

Wist je dat de waardering van parkeren nauwelijks tot geen effect heeft op de omzet van winkels in de binnenstad. Uit onderzoek blijkt dat een slechte waardering van het auto-parkeren er niet voor zorgt dat de gemiddelde omzet van niet-dagelijkse winkels lager is dan bij een goede waardering. De reden dat mensen naar een binnenstad gaan is omdat deze dichtbij is of omdat er een aantrekkelijk voorzieningenaanbod is. 35% kiest voor het centrum meest dichtbij en 40% tot 50% vanwege de aard en de omvang van het winkelaanbod. Goed parkeren is nauwelijks een beslissende factor. Slechts 10% kiest een centrum omdat je daar zo goed je auto kan parkeren.  

Ontdek hoe &Morgen jouw gemeente, regio of buurt kan helpen bij de mobiliteitstransitie. Wil je een keertje sparren? Neem gerust eens contact op. We denken graag met je mee! 

Auteur

Ruth Hiddink

Ik hou van integrale vraagstukken waarbij verschillende vervoerswijzen (lopen, fietsen, OV, deelmobiliteit, auto, logistiek) een rol spelen. Werken op een gebiedsgerichte manier vind ik de leukste projecten om te doen. Vanuit een gebied kijk ik waar de kansen liggen en daarmee verbind ik verschillende disciplines en belanghebbenden om samen tot een mooi resultaat te komen.